Zeven redenen waarom het Verzetsmuseum mag uitbreiden

Lees hier de uitspraak van de Raad van State: bezwaren van omwonenden worden met kracht afgewezen: de deelraad heeft het recht om bestemmingsplannen te wijzingen en heeft daarbij beoordelingsvrijheid. Mag met andere woorden een belangenafweging maken. Een overwinning van de democratie op NIMBY’s!

Op initiatief van de PvdA-fractie is in het Bestemmingsplan Oostelijke Binnenstad via een amendement (voorstel tot wijziging) de mogelijkheid gecreëerd voor het Verzetsmuseum om uit te breiden. Vandaag tekende Het Parool op dat enkele bewoners zich ‘op zijn zachtst gezegd gepasseerd’ voelden. Als er nou één plan in het Bestemmingsplan uitvoerig met omwonenden is besproken, dan is het dit. Wat is er aan de hand?

Het verzetsmuseum wil uitbreiden met een kindermuseum. Jaarlijks komen er 16.000 schoolkinderen naar het museum. Er zijn nog veel meer aanvragen die het museum niet honoreren. Waarom willen scholen dit? Simpel: omdat we dit met z’n allen willen. Het verzetsmuseum geeft geen geschiedenislesje Tweede Wereldoorlog. Het gaat het belang van vrijheid in de samenleving, over hoe intolerantie de vrijheid kan bedreigen, en hoe je daar als persoon – jong of oud – zelf stelling tegen kunt nemen.

Iedereen steunt de uitbreiding van het Verzetsmuseum. Dat geldt voor de omwonenden, maar ook voor de gehele deelraad. Iedereen ziet ook dat die uitbreiding in de binnentuin moet worden gerealiseerd. Een binnentuin die overigens al geheel volgebouwd is. Er ligt nu een goed plan dat na overleg met de buurt tot stand is gekomen. Linksom of rechtsom: duidelijk was dat dit plan de uitkomst van welke procedure dan ook zou zijn.

Wij zagen zeven redenen om deze plannen geen onnodige vertraging te laten oplopen:

1. Maatschappelijk belang
Amsterdam wordt de afgelopen tijd opgeschrikt door geweldsincidenten die te maken hebben met intolerantie. Tegen homo’s, minderheden, zwervers. We staan betrekkelijk met lege handen. Een van de weinige dingen die we kunnen doen is voorlichting op scholen. De deelraad heeft zich daar op 1 juli raadsbreed voor uitgesproken. Ook Burgemeester Van der Laan maakt zich daar sterk voor. Als er nu één instelling in de stad is die daar een rol in kan spelen, dan is het wel het Verzetsmuseum.

2. Buurtbelang
Het Verzetsmuseum is gelegen op een plek die daar bij uitstek voor geschikt is: in de Plantage ingeklemd tussen het Auschwitch Monument, De Hollandsche Schouwburg en het Monument voor Gerrit van der Veen die onder de Duitse bezetting het bevolkingsregister in brand stak. Het museum past naadloos in het thema van de buurt waar herdenken, verzet en de Joodse historie centraal staat. Het kan daarmee ook een rol spelen in de toeristische en economische stimulans die we dit gebied willen geven.

3. Bestuurlijk belang
Teveel bouwplannen in Amsterdam lopen vertrouwen op. Soms vraag je je af of er überhaupt nog wel gebouwd kan worden in deze stad. Het Haarlemmerplein ligt al 20 jaar stil. Musea als het Rijksmuseum en het Stedelijk zijn jaren langer gesloten dan gepland. Waar we onnodige vertraging kunnen voorkomen moeten we dat zeker doen.

4. Ruimtelijk belang
Niet onbelangrijk bij een bestemmingsplan: er speelt ook een ruimtelijk belang mee. Uit uitgangspunt in Amsterdam is dat we binnentuinen zoveel mogelijk willen vergroenen. Voor het Verzetsmuseum maken we een uitzondering. Alternatieve plannen die zijn onderzocht zouden een nog groter beslag leggen op de binnentuin. De binnentuin achter je Henri Polaklaan zou definitief door bebouwing worden doorbroken.

5. Financieel belang
De alternatieve plannen bleken ook vele hogere kosten met zich mee te brengen. Dan praten we over miljoenen. Geld dat het Verzetsmuseum zou moeten vinden bij culturele fondsen. In een tijd van financiële krapte waar de cultuursector al enorm onder druk staat kunnen we dat geld wel beter gebruiken

6. Belang van omwonenden
Het Verzetsmuseum heeft omwonenden uitvoerig bij de planvorming betrokken. Oorspronkelijke plannen zijn aangepast. Zo is de bouwhoogte een meter verlaagd, wordt een groen dak aangebracht en zijn raampartijen vervangen door daklichten om inkijk te voorkomen. De uitbreiding vindt op 13 respectievelijk 27 meter afstand van de omwonenden plaats zodat er geen gevolg is voor lichtinval en bezonning. Ook zijn tal van alternatieven onderzocht: de grond in, de tuin van de buren bijkopen, op twee locaties werken. Deze bleken om meerdere redenen onhaalbaar.

7. Belang van het Verzetsmuseum
Om het kindermuseum te realiseren heeft het Verzetsmuseum onder andere in Brussel, bij de provincie en de stad subsidies aangevraagd. Deze zijn aan termijnen gebonden. Verder uitstel van de bouwplannen brengt het gevaar met zich mee dat fondsen worden teruggetrokken. Zo kan uitstel afstel betekenen.

Het enige bezwaar dat kan worden gemaakt is procedureel. De koninklijke route is dat bouwplannen in het bestemmingsplan worden aangekondigd zodat de buurt officieel inspraak heeft. In dit geval zijn de plannen na de eerste inspraakronde uit het bestemmingsplan getild, aangepast na uitvoerig overleg met de buurt en via een amendement weer in het plan gezet. De deelraad heeft dat recht, zolang ze laat zien dat de belangen nauwkeurig gewogen zijn en het bestemmingsplan niet helemaal op zijn kop wordt gezet.

Er zullen vast omwonenden naar de Raad van State stappen. Dat zouden ze in ieder scenario gedaan hebben. De vraag is nu of een gekozen volksvertegenwoordiging na een zorgvuldige belangenafweging een knoop mag doorhakken of dat we het belangrijker vinden dat een enkele omwonende, zoals dat bij het Haarlemmerplein, elk regeltje en proceduretje mag aangrijpen om bouwplannen tegen te houden.